Veelheid en verscheidenheid
Receptenboeken
Mijn grootvader vertelde vroeger dat de drogisterij het soort winkel was met de grootste variëteit in producten. Tegenwoordig kan onze groothandel zelfs 67.000 kant en klare artikelen leveren! In het verre verleden werd er echter vrij veel speciaal voor de klant in de winkel gemaakt.
Boeren kwamen vaak voor Egyptische zalf, Unguentum Aegyptiacum, en voor het gemak Egyptische Jacob geheten. Het oude handgeschreven recept van mijn overgrootvader schrijft Spaans groen, honing, azijn en aluin voor. De groene kleurstof wordt nu als lichtgiftig gezien, maar honing is tegenwoordig steeds vaker een hulpmiddel bij moeilijk genezende wonden.
Voor mondverzorging is de Salamander al generaties de winkel die het heeft. In de negentiende eeuw gebruikte men tandpoeder om de tanden te reinigen, het receptenboek geeft nog het speciale recept voor Mevr. Eekhoff en dat voor Mej. Van der Laan. Vanaf 1915 begon tandpasta in een tube populair te worden, het bekende merk was Niva.
Aan opmerkelijke Kruidenrecepten geen gebrek. Onder de B vind ik de samenstelling voor Beerenburgerkruiden, onder de C, kruiden tegen Cholera. Anno nu worden kruiden nog steeds veel gevraagd, al of niet op advies van een Herborist.
Zelfs gezicht crèmes of lippenbalsems werden in de winkel bereid. Voor de winter was er Cold Cream, dat bestond uit Walschot, witte was, zoete amandelolie en rozenolie. Een samenstelling die trouwens niet heel erg veel afwijkt van de Cold Cream die nog altijd door Weleda wordt gemaakt.
Adresboekjes
In de twintigste eeuw namen de verpakte, kant en klare artikelen een steeds grotere plaats in in het assortiment. Alles werd afzonderlijk en in het groot bij de producent ingekocht en voor langere tijd in voorraad gehouden in het magazijn. Bestellingen werden per briefkaart gedaan en per trekschuit of paard en wagen gebracht. De leveranciersnamen en adressen staan genoteerd in het adresboekje. Dat geeft ook weer een leuk kijkje in het verleden. Zo werd tot in de jaren zestig Zeegras nog ingekocht bij Peereboom uit Wormerveer. Zeegras om op te slapen was luxer dan stro want dat is wat gevoeliger voor ongedierte. De Niva tandpasta werd dichter bij huis ingekocht, de Pharm. Chem. Fabriek zat in Den Haag.
Een “nieuw” product kwam vanaf 1934 op de markt en werd lange tijd met veel geheimzinnigheid verkocht. Nefa maandverband, werd altijd ingepakt aan de klant verstrekt. Het kwam van de N.V. Export Papier Fabriek te Nijmegen.
Onder de W van weegschalen geleverd door Wortman uit Woerden. Babyweegschalen werden verhuurd voor de eerste paar weken na de bevalling om na te gaan hoeveel moedermelk het kindje had gedronken en of het wel genoeg aan kwam. Dat verhuurboekje is ook nog altijd aanwezig, maar die details vallen nog onder de privacywetgeving.